Đoàn công tác liên ngành Sở Tài chính và Sở Nông nghiệp & PTNT phối hợp cùng UBND huyện Hà Trung làm việc với Công ty TNHH MTV Thủy lợi Bắc Sông Mã về sửa chữa nâng cấp hồ chứa Bến Quân

Sáng ngày 10/11/2022, Đoàn công tác liên ngành Sở Tài chính và Sở Nông nghiệp & Phát triển nông thôn tỉnh Thanh Hóa phối hợp cùng UBND huyện Hà Trung đã có buổi làm việc với Công ty TNHH một thành viên thủy lợi Bắc Sông Mã Thanh Hóa và Chi nhánh thủy lợi Hà Trung về việc đánh giá hiện trạng và các phương án đề xuất sửa chữa, nâng cấp, cải tạo hồ Bến Quân, thuộc Chi nhánh thủy lợi Hà Trung đại diện quản lý theo Quyết định số 4544/QĐ-UBND, ngày 23/10/2020 của Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa về việc điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án Nhà máy nước sạch phục vụ sinh hoạt tại xã Hà Phong, huyện Hà Trung, để đảm bảo nguồn nước phục vụ sản xuất nông nghiệp và cấp nước thô cho dự án nhà máy nước sạch phục vụ sinh hoạt đang và sẽ được triển khai trong tương lai trên địa bàn huyện Hà Trung.

             Tiếp và làm việc với đoàn công tác, về phía công ty TNHH MTV Bắc Sông Mã có đồng chí Đặng Đình Tuấn – Giám đốc công ty cùng đại diện lãnh đạo phòng ban công ty và lãnh đạo chi nhánh thủy lợi Hà Trung. 

Đoàn công tác và Công ty kiểm tra tại hồ Bến Quân.

Tại buổi làm việc, Giám đốc chi nhánh thủy lợi Hà Trung đã báo cáo với đoàn về công tác quản lý hồ kể từ khi tiếp nhận đến nay, Công ty đã giao cho Chi nhánh quản lý, thực hiện tốt công tác đầu tư sửa chữa, chỉnh trang, cải tạo diện mạo công trình hồ; kiểm tra, quản lý chặt chẽ nguồn nước, vận hành tiết kiệm, khoa học các hệ thống công trình thủy lợi phục vụ sản xuất, hiệu quả đem lại là rất đáng kể. Tuy nhiên, do ảnh hưởng của biến đổi khí hậu và các yếu tố khách quan khác, những năm gần đây lượng nước trong hồ duy trì không ổn định, thường bị thiếu hụt khi hạn hán, nắng nóng xảy ra làm lượng nước hao hụt, bốc hơi lớn. Hàng năm, Công ty đã giao cho Chi nhánh thực hiện đắp cơi thêm mặt tràn để tăng dung tích hồ. Ngày 11/11/2022 vừa qua, Chi nhánh đã huy động lực lượng cùng máy móc cơ giới tiến hành thi công hạng mục này với thông số kỹ thuật cụ thể gồm: Chiều cao đắp thêm 1,0m, chiều rộng 1,5m, chiều dài tuyến đắp 72m, hệ số mái đắp m=1,5. Vậy nhưng, khi đến mùa mưa bão, Chi nhánh sẽ phải tổ chức phá dỡ để khôi phục năng lực tiêu thoát lũ cho tràn xả lũ. Việc làm này lặp lại qua các năm gây tốn kém về kinh phí thực hiện cho Công ty.

Chi nhánh thực hiện xong đắp cơi thêm mặt tràn vào ngày 11/11/2022.

Vì vậy, khi dự án nhà máy nước được triển khai, theo kế hoạch sử dụng nguồn nước thô từ hồ là 2.000m³/ngày đêm, mối lo ngại về thiếu nước càng hiện hữu rõ rệt. Bên cạnh đó, sân tiêu năng của tràn xả lũ đã tích tụ, bồi lắng một lượng lớn bùn đất, làm ảnh hưởng đến khả năng tiêu thoát lũ cũng như mỹ quan chung của hồ. Các trạm bơm gồm trạm Cống Đập và trạm Vực Sông lấy nước từ hồ được xây dựng từ lâu, hiện đã xuống cấp và không còn đảm bảo năng lực phục vụ sản xuất nông nghiệp. Đặc biệt, khi xảy ra hạn hán, tuy là một trạm bơm cố định nhưng trạm Cống Đập phải vận hành như một trạm bơm dã chiến do phải nối tiếp nhiều lần ống hút, ống xả và di chuyển bệ máy bơm để có thể hút được nước đổ vào kênh tưới. Cũng cần nói thêm rằng, trạm Cống Đập đã và đang kiêm nhiệm thêm vai trò là “nhà quản lý” của hồ do đến thời điểm hiện tại hồ vẫn chưa có nhà quản lý đúng nghĩa.

Đoàn công tác kiểm tra, đánh giá một số vị trí hồ Bến Quân.

            Do đó, tại buổi làm việc, đồng chí Đặng Đình Tuấn, Bí thư Đảng ủy - Giám đốc Công ty đã đề xuất với Đoàn công tác một số hạng mục cần nâng cấp như: Nâng cao ngưỡng tràn xả lũ của hồ so với hiện trạng, có bố trí cửa van; Gia cố sân tiêu năng hạ lưu tràn, thanh thải bùn đất bồi tụ hạ lưu tăng ổn định cho tràn xả lũ; Xây dựng nhà quản lý chung của hồ, cải tạo, sửa chữa trạm bơm Vực Sông và bổ sung thêm máy bơm để phục vụ chống hạn cho trạm bơm Cống Đập khi vào mùa khô mực nước hồ xuống dưới mực nước chết; Kè bờ hồ một số vị trí dân cư bị ảnh hưởng do nâng cao trình tràn xả lũ.    

Về phía Đoàn công tác, đại diện Đoàn cũng chia sẻ những khó khăn, bất cập của Công ty cũng như Chi nhánh trong công tác quản lý, vận hành, khai thác hồ Bến Quân. Qua đó, Đoàn công tác đề nghị Công ty tiến hành bổ sung, hoàn thiện thêm một số nội dung trong hồ sơ báo cáo hiện trạng; Đánh giá, phân tích kỹ lưỡng các ảnh hưởng khi thực hiện như đề xuất, làm cơ sở báo cáo các cấp có thẩm quyền để tiến hành các bước tiếp theo.

Toàn cảnh hồ Bến Quân.

            Hồ chứa Bến Quân nằm trên địa bàn xã Hà Long, huyện Hà Trung cách thành phố Thanh Hóa 50km về phía Bắc, cách thị trấn Hà Trung 15km về phía Tây Bắc. Hồ được đầu tư xây dựng năm 1970, dung tích thiết kế là 2,4 triệu m³. Hồ chứa Bến Quân là hồ điều tiết năm, cấp nước tưới ổn định cho 500ha diện tích đất canh tác của xã Hà Long. Mùa hạn tích trữ nước đảm bảo phục vụ nhu cầu tưới, mùa lũ cắt giảm lượng lũ trên diện tích lưu vực 22km² (rừng thưa, rừng bạch đàn nhỏ) chảy về qua khe núi, mạch nước đùn với lưu lượng khoảng 1.000m³/h. Hồ chứa Bến Quân gắn với sự kiện lịch sử vua Quang Trung tiến quân ra Bắc đại phá quân Thanh, đi qua địa bàn xã Hà Long đã dừng chân tại nơi đây để chỉnh đốn binh mã. Hồ Bến Quân thuộc cụm di tích lịch sử văn hóa danh thắng Hà Long (gồm đền Đức Tôn, đền Rồng, đền Nước và hồ Bến Quân) đã được xếp hạng di tích danh lam thắng cảnh cấp tỉnh năm 1993./.

Thực hiện: Thế Anh - Chi nhánh thủy lợi Hà Trung.